Prirodna jezera u Bosni i Hercegovini zahvataju 65,1 kvadratni kilometar površine, od čega na Buško jezero otpada 56,7 kvadratnih kilometara. Ako se ova površina uporedi sa ukupnom površinom Bosne i Hercegovine, onda prirodna jezera zahvataju svega 0,11 posto ukupne površine naše države, a u odnosu na svjetski prosjek to je za oko deset puta manje.
Jezera u našoj zemlji nastala su prirodnim ili vještačkim putem i zaista su prelijepa. Međutim, po svojoj ljepoti izdvajaju se “Gorske oči“ – planinska jezera od kojih zastaje dah.
Planinska jezera Bosne i Hercegovine se nalaze u centralnom dijelu bosanskohercegovačke dinarske planinske oblasti. Najviše ovakvih jezera nalazi se na planinama Zelengori, Treskavici, Bjelašnici, Prenju, Čvrsnici…
Ova jezera se nalaze na velikim nadmorskim visinama (obično iznad 1.500 metara nadmorske visine), njihova površina je mala (do 1.000 kvadratnih metara) i malih dubina (do deset metara). Mnoga od njih bogata su ribom kao što su potočna pastrmka, nekoliko jezera čuva i tritona, endemičnog vodozemca. Ovi skriveni biseri plijene svojom netaknutom ljepotom i bistrom vodom ukrašavaju naša planinska bespuća, a izuzetan su mamac za planinare, ljubitelje prirode i turiste.
Predstavljamo vam deset najljepših planinskih jezera u BiH
Orlovačko jezero, na planini Zelengori, smješteno na nadmorskoj visini od 1.438 metara prirodno je jezero u Bosni i Hercegovini. Dužina jezera je oko 350, širina oko 100, a prosječna dubina oko pet metara. Jezero se nalazi u sklopu Nacionalnog parka Sutjeska. Istočno od jezera se izdižu vrhovi Orlovac i Orlovača, jugoistočno Bregoč (2.014 metara), južno Stog (1.821 metar) i sjeverno Ljeljen (1.765 metara). U jezeru egzistiraju potočna pastrmka, jezerska zlatovčica i ubačena kalifornijska pastrmka.
Bijelo jezero nalazi se na Zelengori u Bosni i Hercegovini i smješteno je oko 500 metara južnije od Crnog jezera. Zovu ga i Zeleno jezero, zbog njegove boje. Dužina jezera je oko 90, širina oko 70, a dubina oko 2,5 metra. Nalazi se na 1.450 metara nadmorske visine. U jezeru nema ribe.
Kladopoljsko jezero je jezero na planini Zelengori. Nalazi se na nadmorskoj visini od 1.380 metara, dugačko je oko 250 i široko oko 100 metara. Maksimalna dubina jezera je oko 9 metara. Sam naziv Kladopoljsko, jezero je dobilo po kladama (balvanima) kojih je puno jezero. U jezeru jedina vrsta ribe je potočna pastrmka.
Veliko jezero nalazi se u Bosni i Hercegovini i najveće je jezero na planini Treskavici. Jezero je na nadmorskoj visini od 1.550 metara. Dužina jezera je oko 300, širina oko 150, a dubina oko pet metara. Prilaz je otežan zbog postojanja minskih polja zaostalih iz proteklog rata. Na njemu su hvatani kapitalni primjerci kalifornijske pastrmke. U blizini se nalazi i jezero Platno.
Šatorsko jezero je ledničko jezero na nadmorskoj visini od 1.488 metara. Nalazi se na zapadu Bosne i Hercegovine, ispod istoimene planine, u blizini Bosanskog Grahova. Jedno je od najljepših planinskih jezera u BiH. Široko je 120, dugo 280, a najveća dubina iznosi 6 metara. Zaleđeno je od decembra do aprila pri čemu debljina leda dostiže i do 70 centimetara. Temperatura vode u ljetnim mjesecima kreće se i do 20 stepeni, pa mnogim izletnicima i planinarima omogućava ugodno kupanje.
Štirinsko jezero je najveće od jezera na planini Zelengora, u istočnom dijelu BiH u sklopu Nacionalnog parka Sutjeska. Dugo je oko 600, široko oko 300, a duboko 4,5 metara. Nalazi se na nadmorskoj visini od 1.670 metara. Smješteno je zapadno od vrhova Todor (1.949), i Osredak (1.828). Bogato je jezerskom zlatovčicom i ševarskim pticama. Vrhovi iznad jezera omogućuju šetnju i planinarenje. U blizini jezera nalazi se 80 stećaka.
Crvenjak jezero je ledničko jezero na planini Čvrsnici. Jezero je na nadmorskoj visini 1.970 metara pa je po tome jezero na najvišoj visini u BiH. Ono je ovalnog oblika, spada u mala jezera, jer je dugačko 50, široko 30, a dubine oko pet metara. Po površini je najmanje ledničko jezero u BiH. U jezeru živi triton, endemični vodozemac. Jedno je od rijetkih planinskih jezera čija je voda pitka. Najpovoljniji pristup do jezera vodi od planinarske kuće “Vilinac” markiranom stazom.
Crno jezero je jezero se nalazi na planini Zelengori na oko 1.450 metara nadmorske visine. Dugačko je oko 170, a široko oko 80 metara. Najveća dubina mu je oko tri metra. Povoljno je za “flyfishing”, jer je ljeti obraslo trskom. Obala jezera je močvarna, crni humus pokriva ne samo obalu, već i dno, pa je zbog toga jezero i dobilo ime. Crno jezero je jedino jezero u Evropi u kome se kalifornijska pastrmka mrijesti potpuno prirodno.
Kukavičko jezero nalazi se u neposrednoj blizini sela Kukavice, na jugoistočnom dijelu Kupreškog polja, 10-ak km sjeveroistočno od Kupresa. Smješteno je ispod južnih obronaka planine Stožer. Jezero se nalazi na nadmorskoj visini od 1.200 metara, dugo je blizu 250, široko blizu 130, a na najdubljem mjestu duboko je 13 metara. Bogato je pastrmkom i rakovima, a ima i jezerske zlatovčice.
Blatačko jezero je jezero u Bosni i Hercegovini. Nalazi se na planini Bjelašnici, oko 20 kilometara udaljeno od Konjica. Dužina jezera je oko 400 metara, širina oko 150 metara, a dubina oko četiri metra. Nalazi se na 1.150 metara nadmorske visine. Temperatura jezera ljeti dostiže 22 stepena Celzijusa, a zimi je zaleđeno i prekriveno snijegom. Jezero je okruženo pašnjacima. U neposrednoj blizini je dio kanjona rijeke Rakitnice. Osim bogate prirode, oko jezera se nalazi sedam nekropola u kojima su prahistorijski tumuli, stećci.
