Jedan od najljepših i najreprezentativnijih objekata iz austrougarskog perioda u Bosni i Hercegovini je sarajevska Vijećnica. To je najraskošnije zdanje izgrađeno u Sarajevu tokom austrougarske okupacije i predstavlja svojevrsni svjetski simbol susreta civilizacija, a jedan je i od najfotografiranijih kulturno-historijskih objekata u glavnom gradu Bosne i Hercegovine.
Izgrađena je krajem 19. stoljeća, a prvobitno je služila kao sjedište Gradske uprave. Osim gradske administracije u Vijećnici su kasnije bili smješteni Okružni sud Sarajeva i bosanskohercegovački Sabor, da bi nakon toga Vijećnica postala Gradska biblioteka, odnosno Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH.
Urbani mit
Prvi projekat izgradnje 1891. godine radio je jedan od najdarovitijih tadašnjih arhitekata Čeh Karl Paržik, ali on se nije svidio ministru Benjaminu Kalaju, koji je zatražio izmjene, na šta Paržik nije pristao te je odustao od daljnjeg rada. Nakon toga izrada novog projekta povjerena je Alexanderu Witteku, projektantu Sebilja na Baščaršiji. Kao uzor u izradi ovog projekta poslužila mu je džamija Kemala II, zbog čega je dva puta odlazio u Kairo.
Zanimljive su priče da je Witteka ovaj projekt koštao života. Prema urbanom mitu, zbog primjedbi da u glavnoj auli zgrade nema dovoljno svjetla, navodno je umno obolio i izvršio samoubistvo. S druge strane, vjeruje se da se on ipak razbolio i umro u bolnici u Gracu 1894. godine. Završetak njegovog projekta povjeren je 1894. godine tadašnjem tridesetogodišnjaku Ćirilu M. Ivekoviću. Zgrada Gradske uprave bila je i ostala njegov najuspješniji projekt, iako je teško procijeniti njegov stvarni doprinos konačnom rješenju s obzirom na to da je samo razrađivao već postojeće rješenje.
Uporedo s izradom idejnog projekta trajala je izgradnja objekta. Godine 1894. glavni građevinski radovi su bili završeni i zgrada djelimično osposobljena za korištenje, a konačno je završena i svečano otvorena 20. aprila 1896. godine.
Vijećnica se 28. juna 1914. godine našla u središtu zbivanja koja su bila signal za početak Prvog svjetskog rata. Franz Ferdinand i njegova supruga Sofija upravo su se u Vijećnici sastali s gradskim čelnicima prije nego što će biti ispraćeni u smrt.
Vijećnica je drugi put bila u centru svjetskih zbivanja nakon što je u noći između 25. i 26. augusta 1992. agresorskim granatiranjem zapaljena i potpuno uništena. Cijelo zdanje je pretvoreno u buktinju, a oko dva miliona bibliotečkih jedinica nepovratno je nestalo u plamenu. Zgrada ovog nacionalnog blaga je tada postala simbol opsade i tragedije Sarajeva.
Nakon što su godinama ruševine ovog prelijepog zdanja podsjećale na ratna zbivanja, obnovljena Vijećnica je ponovo zasjala nekadašnjim sjajem 9. maja 2014. godine.
Inat kuća
Zanimljivo je da je, kada je odlučeno da će se Vijećnica praviti na Mustaj-pašinom mejdanu, bilo neophodno srušiti dva hana i jednu privatnu kuću.
Vijećnica je napravljena na mjestu gdje je utemeljeno Sarajevo. Kada su austrougarske vlasti odlučile da prave Vijećnicu, javila se potreba za uklanjanjem nekoliko tadašnjih objekata na toj lokaciji. Među tim objektima su bila dva hana, te ova kuća. Kuća nije u prvi mah smetala za gradnju Vijećnice, već je zasmetala kasnije zbog razvoja tramvajskog saobraćaja.
Hanovi su srušeni, a vlasnik kuće zahtijevao da mu se kao naknada isplati kesa dukata, a uz to da kuća bude prebačena, ćerpić po ćerpić, na drugu obalu Miljacke, nasuprot Vijećnice. Tako je i urađeno, a zbog inata vlasnika kuća je prozvana Inat kućom, koja je danas restoran sa tradicionalnom bosanskom kuhinjom i ima najljepši pogled na sarajevsku Vijećnicu.
