Skip to content Skip to footer

Stolac, Akdeniz cazibesine sahip bir şehir

Stolac bölgesinde insan topluluğunun varlığının devamlılığı 16.000 yıl öncesine kadar uzanıyor ve bölge, başta üzüm olmak üzere her türlü meyvenin yetiştiği bir Akdeniz ikliminde yer alıyor. Zengin tarih boyunca olaylar yaşandı, fatihler değişti, Hersek’ in güneyindeki  bu küçük kasabada izlerini bırakan ünlü insanlar doğdu.

Şehir, zengin bir kültürel geçmişin kaleme aldığı Hrgud dağlarını çevreleyen Bregava nehir ve Vidovo sahasının karstik güzelliğinin kıyısında kurulmuştur.Batı tarafında, şeftali ve Dubrava üzüm bağları ile bilinen ve bilinen Dubrava platosu bulunur.

İlk sakin

Stolac ilk olarak 7 Mayıs 1420 tarihinde yazılı kaynaklarda geçmektedir. Şimdilik bu şehrin adının doğum belgesidir. Stolac’ ın bilinen ilk sakini, sığır yetiştiriciliği ile uğraşan Gojak Tihosalic  adlı bir kişiydi. Belge Dubrovnik’ teki Devlet Arşivlerinde bulunuyor. İçeriği şu şekildedir: ‘Milien Budeceviç, Dubrovnik Dukü Nikola Puciç’ e Vucihna ve Stjepoj Vlahoviç’ e karşı  Vucihna Vlahoviç’ in katun’ undan dava açtı çünkü o günlerde Stolac adlı bir yerde üç inek ve bir öküz aldılar. Sığır Milen, Stolac’ tan Gojak Tihosaliç’ te gözaltına alındı ve yetiştirildi.

Gojak Tihosaliç’ in halefi, Mayıs 1436’ nın sonunda adı geçen Vukomir Gojakoviç olabilir. Vidovo polje’ deki Stolac’ tan olduğunu belirtilen Vukomir Gojakoviç, daha sonra Dubrovnik silah ustası Antolin Obradoviç ile yedi yıllık bir hizmete adadı. Butün bunlar bugün Stolac’ ı Akdeniz’ in büyüsünü yayan küçük bir kasabanın büyüsünü yaşamaktan ve keyfini çıkarmaktan mutlu olan ziyaretçiler için son derece çekici kılıyor. Bu bölgelerde yaşamın varlığının en eski tanığı Stolac yakınında bulunan Badanj Mağrasıdır.

Badanj Mağrası, avlanma detaylarına sahip çizimlerin ve bir atın net görüntüsünün bulunduğu Paleolitik bir yaşam alanıdır.

Ayrıca, Kiklop duvarlarıyla hayranlık uyandıran müstahkem İlirya şehir Daorson da var. Daorson MÖ 300’ den 50’ ye kadar yaşayan Helenleşmiş İliryalı Daors kabilesinin başkentiydi. Geniş alanda bir zamanların en güçlü kasabasının kalıntıları, verimli Stolac vadisinin manzarasını sunan, deniz seviyesinden 280 metre yükseklikte Oşanjiçi’ de bulunuyor. Stolac’ ta bir kale inşa eden Bizans İmparatoru Konstantin döneminde kuruldu.

İmparator Konstantin’ den sonra şehir ihmal edildi, sekizinci ve dokuzuncu yüzyıllarda Slavların gelişine kadar ve 14. ve 15.  yüzyıllarda Dük  Stephen Kosovaça’ nın hükümdarlığı sırasında, ortaçağ en parlak dönemini yaşadı. 1471 yılında Osmanlılar tarafından fethedilen şehir, tüm kale,sur ve kuleleriyle bugünkü şeklini almıştır. 17. Yüzyılda şehrin 13 kulesi vardı ve Hersek’ teki en iyi müstahkem şehirdi.Ortaçağdan kalma sayısız kültürel ve tarihi eser vardır ve en önemli Stolac’ lu Mehmedalija Mak Dizdar’ ın ‘taş travesler’ dediği stecak mezar taşlarıdır. Stolac’ a üç kilometre uzaklıkta, 133 steçak mezar taşı bulunan Radimlje nekropolüdür. Kentin yakınında aynı adı taşıyan köyde bulunan Boljuni nekropolü de var.

Her iki nekropol de UNESCO listesinde. Osmanlı mimarısını sevenler için Sultan Selimova- İmparator Camii’ ni (16.yüzyıl), Uzunoviç’ teki camiyi ve Çuprija’ yı (17. Yüzyıl) görebilirsiniz.

Gür ağçlar

Stolac, bu şehrin güçlü bir turizm  potansiyeli olan değirmenleriyle de tanınıyor. Bregava’ da toplam 12 değirmen var. Hepsi 1950’ lerde çalışmaya bıraktı, çünkü şehrin hızlı ekonomik gelişmesi nedeniyle değirmenlerin yanında çalışan sütünlarda artık tahıl öğütme veya tabanca yıkamaya ilgi yoktu. Ayrıca 19. Yüzyılın başlarından itibaren Yahudi cemaatinin bir üyesi olan Saraybosnalı haham Moshe Danon’ un mezarı da burada. 1815’ te hamambaşı olarak atandı ve 15 yıl sonra Bosna- Hersek’ teki Yahudi cemaatinin zor zamanlarında, ölmek ve Kutsal Topraklara gömülmek arzusuyla Filistin’ e doğru yola çıktı.

O yolda, Stolac yakınlarında, gömüldğü yerde öldü. Güneydoğu Bosna Hersek’ te, çarpıcı Osmanlı mimarısıyla dolu bu sessiz, güneşli yer, antropoloji, arkeoloji ve tarihle ilgilenenler için gerçek bir şölen. Bosna Hersek’ te başka hiçbir şehir bu kadar çok aydın, sanatçı, şair ve lider yetiştirmemiştir.

Stolac’ ta yürürken ve hızlı Bregava’ yı ve bir çok kuşun cıvıltısını  dinlerken, bir çok neslin olağanüstü Stolac kişiliklerine neyin ilham verdiğini anlıyorsunuz. Burası yürümek, her bahçede yetişen yerel şarap, incir veya narları tatmak için harika bir yerdir. Bu aynı zamanda bu bölgeyi bisikletle daha fazla keşfetmek için harika bir üs.

Şehir merkezi, gökyüzüne meyilli eşsiz çam ağçları ile yemyeşil ağçlarla doludur.